Zapisując się na kurs językowy naszym głównym oczekiwaniem jest umiejętność swobodnego porozumiewania się w języku obcym, czyli po prostu komunikacja. Oczywiście! Jest to całkiem zrozumiałe! Czy też zastanawiasz się nad tym czy warto całkowicie zrezygnować z gramatyki i uczyć się tylko mówienia? Czy da się mówić po angielsku będąc na poziomie początkującym? Czy jeśli chcę nauczyć się perfekcyjnie porozumiewać lepiej wybrać zajęcia indywidualne, gdzie lektor będzie w stanie poświęcić mi więcej czasu? Czy może warto dołączyć do zajęć grupowych? Jak pokonać barierę w mówieniu? Jak mogę samodzielnie wzmacniać i ćwiczyć umiejętność mówienia? Jeśli chcesz przyjrzeć się bliżej odpowiedziom na te i inne powiązane tematycznie pytania, zapraszam do lektury!
Dlaczego nie potrafię mówić po angielsku?
Jako lektor języka angielskiego, często słyszę pytania zarówno od dorosłych słuchaczy, jak i rodziców dzieci, którzy niepokoją się o postępy w mówieniu po angielsku. „Tyle już uczy się angielskiego a nie mówi.” Czy naprawdę tak jest? Chyba nie do końca. Uczenie się języka angielskiego jest bardzo podobne do uczenia się języka ojczystego przez dziecko. Czyż nie? Sama obserwuję postępy w nabywaniu języka polskiego przez mojego 22- miesięcznego syna i zauważam podobną prawidłowość. Zawsze etap rozumienia wyprzedza okres mówienia. Małe dziecko najpierw gromadzi pewien zasób słownictwa- tworzy swój słownik bierny. Rozumie słowa, wyrażenia i polecenia. Dopiero później rozpoczyna etap mówienia. Identycznie jest z nauką języka obcego. Najpierw musimy poznać pewne słowa, zwroty, wyrażenia, aby później móc ich właściwie używać. Rozumienie bierne w języku obcym jest niezmiernie ważnym etapem, często niestety niedocenianym przez rodziców i uczniów.
Co zatem wstrzymuje nas przed mówieniem?
Przyczyn zapewne istnieje wiele, natomiast najbardziej powszechne to brak motywacji i wytrwałości w uczeniu się języka obcego, jak również nasze psychiczne blokady, które sami na siebie nakładamy. Chyba nie muszę nikogo przekonywać o tym jak ważne jest stałe poszerzanie swojej wiedzy i umiejętności. Uczenie się słówek, wyrażeń i zwrotów, a także zgłębianie zagadnień gramatycznych, które później będziemy chętnie wykorzystywali w naszej komunikacji i które przede wszystkim nie będą przyczyniały się do niezrozumienia naszego rozmówcy to zdecydowanie warunek konieczny!
Kryzys poziomu intermediate
Warto przywołać tutaj również fakt, iż istnieje zjawisko określane mianem „kryzysu poziomu intermediate”. Uczący się na tym etapie często mają poczucie zatrzymania się i braku postępów w nauce języka angielskiego. Czy faktycznie tak jest? Odpowiedź brzmi nie. Często po prostu uczniowi wydaje się, że nie poznaje już nowych zagadnień gramatycznych, że wszystkie już zna i umie. Słuchacze na tym etapie często tracą też początkowy zapał i chęci, które motywowały ich na początku. W praktyce wygląda to tak, że faktycznie na tym etapie często dokonuje się zestawienia i powtarzania, bazującego na wcześniej opanowanym materiale, ale to wciąż jest nauka. Dokładane są inne użycia czasów, zastosowanie słów czy wyrażeń w innych kontekstach. Dlatego też, nie ulega wątpliwości, że nauka języka nie musi i nawet nie powinna kończyć się na etapie intermediate.
Strach przed mówieniem po angielsku
Kolejnym czynnikiem, który niestety negatywnie koreluje z otworzeniem się i mówieniem po angielsku są nasze lęki, obawy i paniczny strach przed popełnieniem nawet najmniejszego błędu. I to właśnie jest największa pułapka, którą sami na siebie nakładamy i która tak bardzo blokuje nasz postęp w swobodnym wypowiadaniu się po angielsku. Oczywiście, zgadzam się z tym, iż powinno się dążyć do perfekcji i nasze wypowiedzi najlepiej, aby zawierały znikomą ilość błędów, a idealnie byłoby, żeby w ogóle były ich pozbawione. Jednak pamiętajmy też o tym, że aby dojść do tego wymarzonego stanu potrzebujemy prób i błędów, a przede wszystkim okazji do posługiwania się językiem. Prawdziwe jest bowiem stwierdzenie „Practice makes perfect.” („Praktyka czyni mistrza”). Dlatego wszystkie swoje obawy postarajmy się wyrzucić z siebie i skupić się na treningu naszych umiejętności mówienia. Każda szansa na komunikację w języku angielskim przybliża nas do osiągnięcia doskonałości.
Jak na zajęciach ćwiczymy mówienie?
Przede wszystkim chciałabym Was zapewnić o tym, iż tak naprawdę na każdym poziomie możemy ćwiczyć mówienie. Niezależnie od tego czy dopiero co starujemy z naszą językową przygodą czy jesteśmy już wieloletnimi uczniami. Jak to jest możliwe? Właściwie metodycznie przygotowane zajęcia bazują na rozwijaniu każdej z umiejętności językowych: mówienia, słuchania, czytania i pisania. To właśnie jest ten złoty środek, który decyduje o osiągnięciu „sukcesu językowego”. Czy w takim razie warto całkowicie zaprzestać uczenia się gramatyki? Zdecydowanie NIE! Oczywiście nie znaczy to, że mamy tylko i wyłącznie wykonywać pisemne zadania gramatyczne, ponieważ po pierwsze byłoby to bardzo nudne, a po drugie na pewno nie pomogłoby to nam w mówieniu. Jednak rezygnując z poznawania zagadnień gramatycznych skazujemy się na pewnego rodzaju porażkę. Dlaczego? Wówczas całkowicie ograniczamy repertuar naszych wypowiedzi, a to z kolei może prowadzić do zanudzenia naszego rozmówcy. Wyobraźmy sobie używanie jednego czasu i ciągle tej samej struktury gramatycznej. Warto pamiętać, że brak znajomości gramatyki blokuje też całkowicie nasze możliwości zrozumienia drugiej osoby, a przez to wyklucza nas z uczestniczenia w rozmowie. Dlatego też, rozwijanie każdej z umiejętności językowej jest kluczowe w procesie opanowywania umiejętności mówienia. Oczywiście, gramatyka może być ciekawa, gdy będziemy wykorzystywali ją w kontekście.
Na naszych zajęciach wykonujemy różnego typu ćwiczenia, które pomagają naszym słuchaczom w doskonaleniu umiejętności komunikacyjnych.
ROLE-PLAYS Inaczej mówiąc jest to odgrywanie ról. Jak to robimy na zajęciach? Omawiając ze słuchaczami słownictwo dotyczące pracy, kolejnym etapem jest właśnie wchodzenie w konkretne role np. rekrutera i osoby rekrutowanej. Każdy z uczniów otrzymuje wskazówki do swojej roli, a także niezbędne struktury potrzebne do przeprowadzenia rozmowy. I tak rozpoczynamy ćwiczenie komunikacyjne. Dlaczego uważamy, że jest to tak istotne? Pozwalamy naszym uczniom wejść w konkretną rolę, poczuć się „tą osobą”. Stwarzamy naturalne podłoże do prowadzenia rozmowy. Obserwując zapał i zaangażowanie słuchaczy podczas tego typu zadań, czasem wydaje mi się, że te konwersacje są całkiem realne. Dużą zaletę stanowi wówczas wybór zajęć grupowych, gdzie uczeń nie odpowiada tylko na pytania lektora, ale właśnie prowadzi całkiem zbliżoną do prawdziwej rozmowę z drugą osobą uczącą się.
FLIPGRID PRESENTATIONS– Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych uczniów, a jednocześnie podążając za najnowszymi trendami w nauczaniu, podczas zajęć stosujemy aplikację FLIPGRID. Jest to znakomite narzędzie, które pomaga trenować mówienie. Jak ono działa? Każdy słuchacz z konkretnej grupy dostaje kod grupy oraz indywidualny kod QR i za pomocą swojego telefonu loguje się w społeczności FLIPGRID. Tam czeka na niego kilka tematów przygotowanych wcześniej przez lektora. Wybiera jeden i za pomocą swojego telefonu nagrywa swoją wypowiedź oczywiście w języku angielskim. Nauczyciel wówczas ma szansę na odsłuchanie i obejrzenie przesłanej prezentacji ustnej. Każdy uczeń dostaje oczywiście informację zwrotną na temat przygotowanej wypowiedzi. Jest to szczególnie ciekawe rozwiązanie dla osób, które nie mają na tyle pewności by swobodnie wypowiadać się przed grupą.
MINI PRESENTATIONS– Prezentacje podczas zajęć są także szalenie ważnym elementem w procesie rozwijania umiejętności komunikacyjnych. Mówienie jest przecież sprawnością, która kiedyś wyjdzie „poza zacisze naszego domu”. W końcu chcąc rozmawiać będziemy kiedyś zmuszeni do prowadzenia konwersacji w rzeczywistości z realnymi osobami. Zaletą mini prezentacji podczas lekcji jest nie tylko okazja do „mówienia do innych”, ale także możliwość spontanicznego odpowiadania i reagowania na pytania innych osób.
IMMERSJA JĘZYKOWA– Jest to nic innego jak zanurzenie w języku. Podczas zajęć, w zależności od poziomu grupy, lektor prowadzi całe zajęcia lub część lekcji w języku angielskim. Wszelkie komunikaty po angielsku wymuszają ich rozumienie, a także reagowanie na nie. Dlatego też podczas zajęć nie da się nie używać języka angielskiego i nie uruchomić schematów językowych.
SŁOWNICTWO PREZENTOWANE W KONTEKŚCIE– Nie wystarczy przecież tylko nauczyć się słowa na pamięć, czyli np. fit znaczy pasować. Ważny jest kontekst danego słowa i wiedza o tym kiedy możemy go użyć. Właściwie skonstruowane ćwiczenia językowe pozwalają na jego właściwe zapamiętanie i późniejsze wykorzystanie w praktyce.
DRILLING– Metoda, która polega na powtarzaniu struktur gramatycznych z zastosowaniem poznanego słownictwa. Dzięki wielokrotnemu utrwalaniu nowego materiału zwiększamy szanse naszego mózgu na zapamiętanie nowych informacji i automatyczne włączenie ich podczas swobodnych wypowiedzi.
A co Ty możesz samodzielnie zrobić, aby poćwiczyć mówienie?
OGLĄDAJ! SŁUCHAJ! CZYTAJ!- W dzisiejszych czasach Internet stanowi świetną kopalnię materiałów, które mogą przyczynić się do poszerzenia naszych kompetencji językowych. W taki sposób otaczając się językiem angielskim- oglądając, słuchając i czytając nie sposób nie zrobić progresu na ścieżce edukacyjnej. Masz wówczas możliwość bezpośredniego kontaktu z językiem angielskim. Z polecanych źródeł możemy wymienić:
ZAPISUJ CIEKAWE ZWROTY I WYRAŻENIA– Zawsze pamiętaj- kiedy czytasz, oglądasz lub słuchasz czegoś w języku angielskim zapisuj przydatne, ciekawe zwroty i wyrażenia. Postaraj się użyć ich w kontekście i wracać do nich w celu lepszego zapamiętania.
MÓW DO SIEBIE– Wiem, brzmi to dość dziwnie, jednak jest to jedna z lepszych metod oswajania mówienia. Pozwól sobie na krótkie wypowiedzi kilku lub kilkunastozdaniowe w języku angielskim. Może to być prosta odpowiedź lub czasem bardziej złożona na pytanie, na które właśnie się natknąłeś.
STWÓRZ SOBIE BEZPIECZNE OBSZARY ROZMOWY- Poświęcając czas nauce języka angielskiego, warto pokusić się o stworzenie bezpiecznych obszarów rozmowy. Będzie to taka baza wyjściowa do prowadzenia konwersacji. Mogą to być informacje o sobie, o tym gdzie się uczymy/pracujemy, co lubimy robić w wolnym czasie, podstawowe informacje o dziedzinie, która nas interesuje. Dlaczego jest to ważne? Przede wszystkim ze względu na to, abyśmy mogli zapewnić sobie pewien komfort podczas realnej rozmowy. Znajome schematy językowe zostaną wówczas szybciej zaktywizowane, a my będziemy mieli szansę na uniknięcie niezręcznej ciszy na początku.
STARAJ SIĘ MYŚLEĆ PO ANGIELSKU- Myśląc po polsku, a następnie tłumacząc to na angielski tracimy naprawdę sporo czasu i energii. Niepotrzebnie! Bazując na słownictwie i strukturach, które są nam doskonale znane, musimy przekierować nasz sposób myślenia, aby wyrażać spontanicznie i naturalnie nasze myśli w języku angielskim. Bywa to czasami trudne, ale kiedy uda nam się tego dokonać – satysfakcja i rozwój językowy są gwarantowane.
NIE BÓJ SIĘ MÓWIĆ- Mówienie jest umiejętnością społeczną, ponieważ chcąc rozmawiać zazwyczaj potrzebujemy drugiej strony, która będzie słuchała. Dlatego też, nie obawiaj się mówienia w grupie. Nawet jeśli popełnisz błąd to o niczym złym to nie świadczy. Wręcz przeciwnie- pokazuje to tylko, że wkładasz trud i wysiłek w celu rozwinięcia swoich umiejętności językowych.
Reasumując, mówienie jest bardzo istotną kompetencją językową, więc wykorzystujmy każdą pojawiającą się szansę na jej trenowanie. Każdy mały krok przybliża nas do osiągnięcia płynności w mówieniu po angielsku.
So let’s start with presenting yourself in a few words.
Beata
lektor języka angielskiego